16 MARCA: Św. Gabriel Lalemant, Św. Renat Goupil.

JEGO MĘCZEŃSKA ŚMIERĆ WZBUDZIŁA PODZIW OKRUTNYCH IROKEZÓW

ŚW. GABRIEL LALEMANT, JEZUITA I MĘCZENNIK, 1610-1649, FRANCJA-KANADA. Gabriel Lalemant był jednym z francuskich misjonarzy jezuickich, pracujących w latach 1642-1649 wśród Indian Huronów i Irokezów w Ameryce Północnej, przede wszystkim w Kanadzie. Pracował i zginął razem z Janem de Brebeuf, który razem z Towarzyszami jest wspominany 19 października.

Był synem adwokata. Jego wujek Hieronim, jezuita był misjonarzem w Kanadzie. Wielkie zasługi jako misjonarze w Kanadzie położyli jezuici, sulpicjanie i urszulanki (tzw. czarne). Misja w Kanadzie była uważana za najtrudniejszą ze wszystkich w nowym świecie. Panowały tu trudne warunki klimatyczne, terytoria były rozległe, a plemiona indiańskie rywalizowały ze sobą, prowadząc czasami wyniszczającą wojnę. Oczywiście wiele miały do powiedzenia europejskie potęgi kolonialne i to gra ich interesów sprawiała, że praca misjonarzy mogła się zacząć, rozwijać, a potem być zniszczona nagle, jak po przejściu tornada. Katolicka Francja wspierała bardziej pokojowo nastawionych Huronów. Irokezów wspierali bronią protestanccy Holendrzy i Anglicy.

Mimo, że o. Gabriel był świeżym nabytkiem misji, to szybko nauczył się miejscowego języka i musiał stawić czoło tym samym wyzwaniom, co inni jezuici.

Jednak praca misyjna powoli przynosiła owoce. W 1649 r. było już 7 tys. ochrzczonych Indian. 

Napięcie między plemionami Irokezów i Huronów systematycznie wzmagało się. Irokezi, wspierani przez Holendrów i zaopatrzeni przez nich w broń palną, chcieli zlikwidować Huronów, a wraz z nimi misjonarzy, których traktowali ze szczególnym okrucieństwem. 

Niestety, dzieło misjonarzy zostało zniszczone przez dzikich Irokezów. 16 marca 1649 r. napadli oni na wioski Huronów i wymordowali większość mieszkańców. Ze szczególną zawziętością dręczyli misjonarzy. 

Jego kaźń zaczęła się o pierwszej po południu 16 marca 1649 roku. Obnażyli go, przywiązali do pala. Zerwali mu paznokcie i obili całe ciało. Oblewali wrzątkiem, przypalali rozżarzonym metalem najbardziej wrażliwe części ciała. Kiedy widzieli, jak wznosił wzrok do góry, szukając pocieszenia u Boga, wyłupali mu oczy i w oczodoły włożyli rozżarzone węgle. Aby zakończyć przedłużającą się agonię, jeden z Indian roztrzaskał głowę o. Gabriela. Jego postawa wzbudziła podziw oprawców. Zgodnie z wierzeniami Irokezów odwaga, mająca źródło w sercu wroga, przechodziła na wojownika który je zjadł. Serce św. Gabriela zostało zjedzone przez Indian.

Następcy męczenników kontynuowali dzieło ewangelizacyjne. W 1674 r. udało się założyć pierwszą diecezję kanadyjską w Quebecu. Biskup Laval założył w tym mieście pierwsze seminarium duchowne, które dało początek francuskojęzycznemu uniwersytetowi, istniejącemu do dzisiaj pod nazwą Uniwersytet Laval.

Od 1926 r. w Midland (w prowincji Ontario), w miejscu, gdzie odkryto grób Jana de Brebeuf i Gabriela Lalementa, istnieje sanktuarium Jezuickich Męczenników Kanadyjskich. Modlą się tam miejscowi Indianie oraz liczni przedstawiciele kanadyjskich imigrantów. Do tego miejsca od ponad 50 lat na uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej pielgrzymuje kanadyjska Polonia (od ok. 30 lat również w pieszej pielgrzymce, której towarzyszą co roku polscy biskupi).

Sanktuarium to nawiedził w 1984 r. papież św. Jan Paweł II.
****************************************************************************************************************************************
Święty Renat Goupil, męczennik, Francja-Kanada, 1608-1642. Wstąpił do jezuitów, ale musiał z zakonu wystąpić z powodu słabego zdrowia. Poświęcił się więc zawodowi lekarza-chirurga. Zawsze jednak pozostawał w przyjaźni z zakonem. Kiedy ten wysłał grupę misjonarzy do Kanady dla nawracania szczepu indiańskiego, Huronów, także Renat zgłosił się na ochotnika do pomocy.

Razem z Izaakiem Jogues i jego towarzyszami płynął właśnie przez jeziora kanadyjskie, kiedy zostali wszyscy napadnięci przez pogański jeszcze szczep indiański, Irokezów, którzy prowadzili wojnę z Huronami. 3 sierpnia 1641 roku jako sprzymierzeńców Huronów, wśród których mieli misje, zawlekli ich do swojej wsi i wymordowali. Renatowi pewien Irokez rozbił toporem głowę za to, że na czole jego dziecka uczynił znak krzyża. Renat poniósł w ten sposób śmierć za wiarę jako lekarz świecki i misjonarz.