19 STYCZNIA: ŚW. JÓZEF SEBASTIAN PELCZAR, Św. Henryk z Uppsali, Św. Mariusz, Św. Kanut Laward, Bł. Błogosławieni Jakub Sales, Wilhelm Saltemouche i inni,Św. Makary Wielki.

 ŚW. JÓZEF SEBASTIAN PELCZAR, BISKUP PRZEMYSKI, 1842-1924. Urodził się w rodzinie średniozamożnych rolników. Jeszcze przed urodzeniem został ofiarowany Najświętszej Maryi Pannie przez swoją pobożną matkę. Od 6 roku życia był ministrantem w kościele parafialnym. Oddawał się głębokiemu życiu wewnętrznemu i zgłębiał dzieła ascetyków. Zaowocowało to jego pracą zatytułowaną Życie duchowe, czyli doskonałość chrześcijańska. Przez dziesiątki lat służyła ona zarówno kapłanom, jak i osobom świeckim.

Był wykładowcą teologii pastoralnej i prawa kościelnego w seminarium przemyskim, a w latach 1877-1899 był profesorem i rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obok zajęć uniwersyteckich był również znakomitym kaznodzieją. Odznaczał się gorliwością i szczególnym nabożeństwem do Najświętszego Sakramentu, do Serca Bożego i Najświętszej Maryi Panny, czemu dawał wyraz w swej bogatej pracy pisarskiej i kaznodziejskiej. Podczas pobytu w Krakowie blisko związany był z franciszkanami konwentualnymi, mieszkał przez siedem lat w klasztorze przy ul. Franciszkańskiej. Wówczas wstąpił do III Zakonu św. Franciszka, a profesję zakonną złożył w Asyżu, przy grobie Biedaczyny.

W trosce o najbardziej potrzebujących oraz o rozszerzenie Królestwa Serca Bożego w świecie założył w Krakowie w 1894 r. Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego (sercanek).

Jako gorliwy arcypasterz dbał o świętość diecezji. Był mężem modlitwy, z której czerpał natchnienie i moc do pracy apostolskiej. Ubodzy i chorzy byli zawsze przedmiotem jego szczególnej troski. Jego rządy były czasem wielkiej troski o podniesienie poziomu wiedzy duchowieństwa i wiernych. Przeprowadził także reformę nauczania religii w szkołach podstawowych. 

Jako jedyny biskup w tamtych czasach, pomimo zaborów, odważył się w 1902 roku zwołać synod diecezjalny po 179 latach przerwy, aby oprzeć działalność duszpasterską na mocnym fundamencie prawa kościelnego. Wśród tych wszechstronnych zajęć przez cały czas prowadził także działalność pisarską. Posiadał rzadką umiejętność doskonałego wykorzystywania czasu. Każdą chwilę umiał poświęcić dla chwały Bożej i zbawienia dusz. Był ogromnie pracowity, systematyczny i roztropny w podejmowaniu ważnych przedsięwzięć, miał doskonałą pamięć. Oszczędny dla siebie, hojnie wspierał wszelkie dobre i potrzebne inicjatywy.

18 maja 2003 r. św. Jan Paweł II kanonizował Józefa Sebastiana Pelczara razem z bł. Urszulą Ledóchowską. Powiedział wtedy:

Dewizą życia biskupa Pelczara było zawołanie: „Wszystko dla Najświętszego Serca Jezusowego przez niepokalane ręce Najświętszej Maryi Panny”. To ono kształtowało jego duchową sylwetkę, której charakterystycznym rysem jest zawierzenie siebie, całego życia i posługi Chrystusowi przez Maryję.

Do założonego przez siebie Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego pisał: „Pośród pragnień Serca Jezusowego jednym z najgorętszych jest to, by Najświętsza Jego Rodzicielka była czczona od wszystkich i miłowana, raz dlatego, że Ją Pan sam niewypowiedzianie miłuje, a po wtóre, że Ją uczynił Matką wszystkich ludzi, żeby Ona swą słodkością pociągała do siebie nawet tych, którzy uciekają od świętego Krzyża, i wiodła ich do Serca Boskiego”.

****************************************************************************************************************************************

APOSTOŁ I PATRON FINLANDII

Św. Henryk z Uppsali, zm. 1160, Anglia-Szewcja-Finladnia. Pochodził prawdopodobnie z Anglii. Do Szwecji przybył w roku 1153, towarzysząc legatowi papieskiemu, Mikołajowi z Albano, późniejszemu papieżowi Hadrianowi IV. Musiał wyróżniać się niezwykłymi zdolnościami organizacyjnymi i gorliwością apostolską, skoro został wybrany biskupem ówczesnej stolicy Szwecji, Uppsali. Jako biskup Uppsali zaczął najpierw budować katedrę w tymże mieście. Dokończył ją później św. Eryk IX (+ 1160), król i główny patron Szwecji. Ci dwaj mężowie współpracowali ze sobą nad umocnieniem Kościoła katolickiego w tym kraju. Wspólnie wyprawili się z królem szwedzkim na krucjatę do pogańskiej Finlandii. Po zwycięstwie nad nimi Henryk pozostał w Finlandii, gdzie podjął działalność misyjną i organizowanie Kościoła. Sprowadzał misjonarzy i budował świątynie.

Zginął na zamarzniętej tafli jeziora Kyulo, zamordowany przez wieśniaka imieniem Lalli, którego już wcześniej za zabójstwo obłożył kanoniczną klątwą. Być może przyczyną męczeńskiej śmierci biskupa była również chęć grabieży ze strony na pół jeszcze pogańskiego Fina. Podanie bowiem głosi, że bandyta nie mogąc zdjąć z palca biskupa pierścienia, odrąbał mu palec.

Do Polski kult św. Henryka z Uppsali wprowadził król Zygmunt III Waza (+ 1632), gdy u Stolicy Apostolskiej wyjednał przywilej, by w liturgicznym kalendarzu polskim znaleźli miejsce także święci Szwecji, jego ojczyzny. Św. Henryk jest patronem Finlandii.

****************************************************************************************************************************************

Święty Mariusz, męczennik, zm. 270. Po nawróceniu się na chrześcijaństwo rozdał majątek ubogim i przybył z Persji do Wiecznego Miasta, aby odwiedzić groby Apostołów. Przyjechał z rodziną: żoną Martą oraz z synami Audifaksem i Abakukiem. W Rzymie starał się pomagać prześladowanym współwyznawcom. Z kapłanem Janem miał pochować 260 męczenników przy Via Salaria. Zostali schwytani i torturowani (mieli być rozciągani, przypalani ogniem i szarpani żelaznymi hakami, a w końcu poobcinano im kończyny). Wszyscy czworo dali świadectwo wiary i nie oddali hołdu pogańskim bożkom. Zginęli śmiercią męczeńską: Mariusz z synami zostali ścięci przy via Cornelia pod Rzymem, a Martę utopiono w studni lub stawie w Ninfa (dziś Santa Ninfa), niedaleko Rzymu. Nie wolno było robić pochówku. Było to zakazane prze prawo rzymskie wobec skazańców, aby była dodatkowa kara: utrata czci. Dlatego narażali swoje życie chowając zmarłych.

Ich ciała odnalazła rzymianka Felicyta i pogrzebała je w dniu 20 stycznia (rok nie jest pewny) w swoim gospodarstwie w Buxus (obecnie Boccea na terenie Rzymu). Powstał tam kościół, który w okresie średniowiecza był miejscem pielgrzymkowym.

W IX w. w Rzymie wzniesiono osobny kościół ku czci św. Mariusza. Dziś z tego kościoła pozostały tylko ruiny.

****************************************************************************************************************************************

Święty Kanut Laward, książe Danii i męczennik. ok. 1096-1131. Syn króla duńskiego Eryka (Henryka) Ejegoda. Książę otrzymał imię po zamordowanym 10 lat wcześniej bracie ojca – Kanucie IV (Świętym). W czasie pielgrzymki do Ziemi Świętej w drodze zmarli oboje rodzice chłopca. Przebywał więc u jarla (księcia) Zelandii, Skjalma Hvide, potem na dworze księcia saskiego Lotara, późniejszego cesarza Niemiec. Tam też przyswoił sobie obyczaje, strój i kulturę, jaką wówczas promieniował dwór cesarski. Wtedy też zaprzyjaźnił się z księciem Pomorza, Warcisławem. Po powrocie do kraju wraz ze swoim wujem, Nielsem, wyruszył przeciwko Obodrzycom. Następne dwa lata spędził jako jarl Południowej Jutlandii. Tu wyróżnił się roztropnością w rządach i rycerskością, ukrócił panoszący się rozbój i zabezpieczył Szlezwik od napadów ze strony morza. Hojnymi darowiznami wspierał kościoły.

Poddani jednak szybko pokochali swojego nowego pana, bowiem Kanut okazał się być władcą bardzo rycerskim, honorowym, sprawiedliwym, ale też niezwykle energicznym i zdecydowanym.

Z władcą Obodrzyców, Henrykiem Gotszalkiem, Kanut zawarł pokój, a gdy ten umarł, od cesarza otrzymał lenno nad Obodrzycami. Stał się w ten sposób niezależnym, niemal udzielnym władcą. Budziło to coraz większą niechęć u króla Danii, Nielsa, który marzył o zjednoczeniu pod swoim berłem całej Danii.  Z racji swego pochodzenia, a także wzrastającej potęgi, Kanut miał sięgnąć po przynależną mu duńską koronę, a do tego nie chciano za wszelką cenę dopuścić. Na początku roku 1131 w porozumieniu z krewnym Kanuta, Henrykiem Skadelaarem, wciągnięto Kanuta w zasadzkę i zamordowano go w lesie pod Rigsted. Śmierć ukochanego księcia wywołała wojnę domową w Danii. Jego grób otoczono religijną czcią. 

Patron Zelandii i Danii.

***********************************************************************************************************

Błogosławieni Jakub Sales, Wilhelm Saltemouche i inni, męczennicy jezuiccy. Ponieśli śmierć po podziale chrześcijaństwa (wskutek reformacji) w XVI w. Są wśród nich:

Jakub Sales i Wilhelm Saltemouche – zginęli we Francji 7 lutego 1593 r. 
Ignacy de Azevedo i 39 Towarzyszy – zginęli podczas podróży morskiej do Brazylii 15 i 16 lipca 1570 r. 
Jakub Bonnaud i 22 Towarzyszy – zabici podczas rewolucji francuskiej między 2 a 5 września 1792 r. we Francji.
Józef Imbert i Jan Cordier – zginęli w Rochefort w 1794 r.

Jakub Sales, 1556-1593, Francja. Już jako dziecko garnął się chętnie do modlitwy. Mając 7 lat codziennie uczestniczył w Mszy św. 
Na jesieni 1592 r. gubernator miasta Aubenas, który sam kilka lat wcześniej wypędził stamtąd hugenotów, poprosił prowincjała jezuitów o skierowanie do niego jezuity, który wygłosiłby rekolekcje w Adwencie i mógłby wystąpić przeciwko hugenotom. Posłany został Jakub Sales wraz z Wilhelmem Saltemouche. Ich misja przebiegała na tyle pomyślnie, że gubernator poprosił o przedłużenie ich pobytu aż do Wielkanocy. Niestety, wieczorem 5 lutego 1593 r. do domu, w którym przebywali, wdarli się hugenoci. Jezuici zostali postawieni przed sądem, składającym się wyłącznie z kalwinów. Na jego czele stał Piotr Labat, który poniósł kilka tygodni wcześniej porażkę w dyspucie z Jakubem Salesem.

Przez cały dzień, aż do poranka 7 lutego, trwała dyskusja na temat obecności Chrystusa w Najświętszym Sakramencie.

Rankiem 7 lutego obaj jezuici zostali wyprowadzeni na plac. Jakubowi złamano ramię, a następnie ugodzono go sztyletem. Wilhelm, któremu zaoferowano możliwość ucieczki, postanowił pozostać ze swym towarzyszem; Zginął od osiemnastu ran zadanych sztyletami. Ciała męczenników przeciągnięto po ulicach miasta, a następnie wyrzucono poza jego mury z zabudowań zniszczonego kościoła. Pochowano je w ogrodzie, ale kalwini nadal je bezcześcili. Dopiero po dwóch latach pewna kobieta ufundowała jezuitom nowy kościół i tam przeniesiono szczątki męczenników.

****************************************************************************************************************************************

Święty Makary Wielki, opat, ok. 300-390, Egipt. Pochodził z biednej, pobożnej rodziny z Górnego Egiptu. W młodości był pasterzem. Już wtedy pragnął zostać mnichem, ale rodzice zmusili go do zawarcia małżeństwa z kobietą, która zmarła kilka dni po ślubie. Niedługo potem rozstali się z tym światem jego rodzice. Makary miał wtedy około 30 lat. Poszedł za radą pustelnika, zamieszkał w pustelni Skete (na pograniczu Libii). Jego surowość życia i dar czynienia cudów szybko stały się znane. Wokół niego gromadziło się wielu uczniów, których przyzwyczajał do mniszego trybu życia i osadzał ich w pustelniach. Ludzie z bardzo daleka przybywali do niego po radę. Ok. 340 roku został niemal siłą, przez jednego z biskupów, zmuszony do przyjęcia kapłaństwa. Chodziło o to, żeby pozostałym mnichom zapewnić stały udział we Mszy św. i możliwość przyjmowania Komunii św.

Walczył z herezją szerzoną przez arian, za co został zesłany na jedną z egipskich wysp. Szybko jednak został uwolniony, bo nawrócił wszystkich mieszkańców tej wyspy na chrześcijaństwo i za jego przyczyną miały tam miejsce liczne cuda.

Z powodu mądrości i świętości życia Makarego nazwano Wielkim. Poza kilkoma modlitwami pozostawił po sobie prawdopodobnie 7 pouczeń, dwa listy i 50 homilii.  Uważany jest za szczególnego orędownika wyganiającego złe moce.