16 LISTOPADA: Św. Małgorzata Szkocka, NMP Ostrobramska Matka Miłosierdzia, Rzymskie bazyliki świętych Apostołów Piotra i Pawła, Św. Gertruda Wielka, Św. Roch Gonzalez, Św. Alfons Rodriguez i Św. Jan del Castillo; św. Agnieszka z Asyżu, Kościół metropolitalny we Wrocławiu.

DOBRA I SKROMNA KRÓLOWA, MAMA, ŻONA.

ŚW. MAŁGORZATA SZKOCKA, 1046-1093, SZKOCJA. Prawnuczka króla Anglii oraz wnuczka króla Węgier św. Stefana I. Pierwszych kilkanaście lat spędziła poza swoją ojczyzną – na Węgrzech. Jej rodzina znajdowała się wówczas na wygnaniu ze względu na duńskie rządy w Anglii. W roku 1057 Małgorzata z ojcem powróciła do Anglii, kiedy królem tego kraju został jej kuzyn, św. Edward Wyznawca. W 1066 r. ponownie musiała uciekać wraz z matką i rodzeństwem, gdy tron objął Wilhelm Zdobywca. Statek, którym płynęli, rozbił się u wybrzeży Szkocji (zwanej wówczas Albą), której władca zaofiarował uciekinierom gościnę. Miejsce, gdzie statek dobił do brzegu, do dziś nosi nazwę St Margaret’s Hope, czyli „Nadzieja świętej Małgorzaty” (w pobliżu jest jeszcze jedna pamiątka – skała zwana „kamieniem świętej Małgorzaty”, gdzie miała odpoczywać po trudach drogi).

W 1070 r. Małgorzata poślubiła króla Szkotów, Malcolma III, zwanego później Canmore (co znaczy dosłownie Duża Głowa). Bardzo sumiennie wypełniała obowiązki żony i matki. Osobiście zajmowała się wychowywaniem dzieci, mimo zwyczaju oddawania dzieci królewskich na wychowanie osobom postronnym.

Malcolm był niepiśmiennym poganinem. Żona modliła się o jego nawrócenie, uczyła go modlitwy, pokazywała, jak czynić miłosierdzie ubogim. Pomagał jej w tym znany uczony, bł. Lanfranck. Dzięki zaangażowaniu Małgorzaty przeprowadzono kilka reform kościelnych i zwołano synod, na którym uporządkowano przepisy związane z Wielkim Postem, Komunią świętą wielkanocną i prawem małżeńskim. Była także troskliwą promotorką oświaty i kultury oraz fundatorką kościołów i opactw, m.in. sprowadziła benedyktynów do kościoła w Dunfermline, gdzie brała ślub. Jej także zawdzięczamy odbudowę słynnego opactwa na wyspie – Iona Abbey, które w 563 roku założyć miał święty Kolumban, a w którym do grobów składano kolejnych szkockich monarchów, a także władców Francji, Norwegii czy Islandii. Królowa Małgorzata dbała o rozwój całego narodu. Sama zaś wiodła życie bardzo skromne i umartwione. Troszczyła się o ubogich, pokrzywdzonych i więźniów (podobno z własnych środków płaciła zobowiązania dłużników, aby ich uratować od uwięzienia). Nigdy nie zasiadała do posiłku, jeśli wcześniej nie nakarmiła dziewięciu sierot, które wychowywała na zamku, i 24 dorosłych żebraków. Zapamiętano też, że często uczestniczyła we Mszy odprawianej o północy, a wracając z niej zawsze dokonywała obmycia stóp sześciu ubogich.

Przeczuwając swoją śmierć, wysłuchała Mszy świętej, przyjęła Komunię, po czym poleciła przynieść relikwię Krzyża Świętego, znajdującą się w krucyfiksie wykonanym ze złota i kości słoniowej, i przyciskając ją do piersi, zaczęła recytować Psalm 51 zaczynający się od słów: «Zmiłuj się nade mną, Boże, w swojej łaskawości, w ogromie swego miłosierdzia wymaż moją nieprawość».

Jest patronką Szkocji, wielodzietnych rodzin, jak również w ogóle rodzin katolickich, królowych, a także uniwersytetu w Edynburgu ufundowanego w 1875 roku.

****************************************************************************************************************************************

Najświętsza Maryja Panna Ostrobramska Matka Miłosierdzia. Zarówno cudowny obraz, jak i kaplica, w której się mieści, oraz sama Ostra Brama mają bogatą historię, ściśle wiążącą się z historią rozbudowy Wilna. Na przełomie XV i XVI w. postanowiono otoczyć je murem obronnym. Powstało dziewięć bram miejskich, z których jedna (jedyna zachowana do naszych czasów) nosiła nazwę Miednickiej, inaczej Krewskiej. Nieco później przyjęła się inna nazwa bramy – Ostra. Zgodnie z tradycją na bramach obronnych zawieszano święte obrazy. Ostra Brama po obu jej stronach również miała własne obrazy, które po pewnym czasie uległy zniszczeniu. Jednym z tych obrazów był wizerunek Matki Bożej. Z czasem miejsce to stało się miejscem modlitwy do Maryi.

Szczególny rozwój czci Matki Miłosierdzia nastąpił po rozbiorach Polski. W 1993 roku modlił się w kaplicy w Ostrej Bramie św. Jan Paweł II. W Polsce około 30 parafii ma za patronkę Matkę Bożą Ostrobramską. 2 lipca 1927 r. odbyła się uroczysta koronacja obrazu złotymi koronami. Dokonał jej arcybiskup metropolita warszawski kard. Aleksander Kakowski w obecności prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka Józefa Piłsudskiego.

Bardzo silne są też związki św. Jana Pawła II z Ostrą Bramą:
„W momencie mojego wyboru na Stolicę Piotrową pomyślałem o Matce Najświętszej z Ostrej Bramy” (6 września 1993 r.); „Niedługo po tym, jak niezbadanym wyrokiem Bożym zostałem wybrany na Stolicę Piotrową, udałem się do litewskiej kaplicy Matki Miłosierdzia w podziemiach Bazyliki Watykańskiej. I tam, u stóp Najświętszej Dziewicy, modliłem się za was wszystkich” (8 września 1993 r.).

Opiece Matki Miłosierdzia św. Jan Paweł II przypisuje uratowanie z zamachu z 13 maja 1981 r.: „Kiedy mogłem kontemplować oblicze Matki Bożej w sanktuarium w Ostrej Bramie w Wilnie, skierowałem do Niej słowa wielkiego polskiego poety, Adama Mickiewicza: «Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy i w Ostrej świecisz Bramie! (…) Jak mnie (…) do zdrowia powróciłaś cudem!». Powiedziałem to na koniec modlitwy różańcowej odmówionej w sanktuarium ostrobramskim. I głos mi się załamał…” (13 maja 1994 r.).

****************************************************************************************************************************************
Rzymskie bazyliki świętych Apostołów Piotra i Pawła. Bazylika watykańska, poświęcona świętemu Piotrowi, jest drugim kościołem patriarchalnym Rzymu. Przechowywane są w niej doczesne szczątki świętego Piotra. Ciało św. Piotra zostało pochowane na wzgórzu watykańskim tuż po jego męczeńskiej śmierci. Jedne drzwi po prawej stronie są zamknięte, a otwiera się je tylko raz na 25 lat – z okazji Roku Świętego.

Na środku placu stoi obelisk ku czci boga słońca, sprowadzony przez cesarza Kaligulę z Egiptu do Rzymu. Neron umieścił go w Cyrku Wielkim, a papież Sykstus V ustawił go na tym placu w 1586 r., umieszczając na jego szczycie cząstkę relikwii Krzyża Świętego. Obelisk stoi na czterech lwach i liczy sobie już ponad 3000 lat.

W poczwórnej kolumnadzie są 284 potężne kolumny i 88 filarów. Na ich zwieńczeniu znajduje się attyka z posągami 140 świętych, wśród nich m.in. św. Jacka Odrowąża, pierwszego polskiego dominikanina. Ołtarz, przy którym celebruje jedynie papież, jest zbudowany nad grobem Apostoła. W absydzie znajduje się słynna „katedra”, czyli tron, na którym według podania miał zasiadać św. Piotr.

W prawej nawie znajduje się słynna Pieta, rzeźba Michała Anioła, jedyne dzieło noszące jego podpis. Niedaleko znajduje się Kolumna Vitenea, na której według tradycji miał wesprzeć się Chrystus, gdy przemawiał w świątyni jerozolimskiej. W podziemiach znajdują się  groby papieży, a także kaplice, m.in. Matki Bożej Ostrobramskiej i Matki Bożej Częstochowskiej.

Ciało św. Pawła pochowano przy Drodze Ostyjskiej, gdzie dziś znajduje się bazylika ku jego czci. Wystawił ją cesarz Konstantyn Wielki, a konsekracji dokonał papież św. Sylwester w IV w., podobnie jak to uczynił z bazyliką św. Piotra.

Największą osobliwością bazyliki są „portrety” w medalionach papieży, którzy dotąd rządzili Kościołem Chrystusowym.
Na całym świecie istnieją cztery tzw. bazyliki większe. Bazylik mniejszych jest kilkaset – tytuł ten nadaje Stolica Apostolska świątyniom, które wyróżniają się wśród innych starożytnością, wystrojem architektonicznym, historią lub stanowią szczególne sanktuaria. Wszystkie cztery bazyliki większe znajdują się w Rzymie.

****************************************************************************************************************************************

Święta Gertruda Wielka, cysterka, 1256-1302, Niemcy. Wcześnie została sierotą. Gdy miała 5 lat, powierzono ją ówczesnym zwyczajem na wychowanie cysterkom w Helfcie. Spędziła tam całe życie – najpierw jako uczennica, zdobywając solidne wykształcenie humanistyczne i teologiczne, później jako mniszka.

Opatką była wówczas Gertruda z Hackenborn, a mistrzynią nowicjatu rodzona siostra opatki, św. Mechtylda (mylnie uważana za siostrę św. Gertrudy Wielkiej). Pod ich kierunkiem Gertruda uczyniła szybkie postępy na drodze do chrześcijańskiej doskonałości. Była wybitną uczennicą, interesowały ją szczególnie literatura i filozofia. Wkrótce nauka pochłonęła ją tak dalece, że prawie straciła z oczu Boga. Bóg jednak upomniał Gertrudę. Dzięki temu ta święta zakonnica zrozumiała, że nie można przedkładać idei nad rzeczywistość i czytania o miłosierdziu nad czynienie go. Gertruda jest jedną z największych mistyczek chrześcijaństwa.

Swoje modlitwy i objawienia zapisała z polecenia Pana Jezusa w dziele Objawienia. Z pochodzących stamtąd informacji wiemy, że w czasie jednego z objawień Bóg zapytał ją, czy pragnie zdrowia, czy cierpienia. Gertruda odpowiedziała:

Wszechmogący Boże, proszę, daj mi to, co podoba się Tobie. Nie dbaj o moje pragnienia. Ja wierzę, że to, co od Ciebie otrzymam, będzie dla mnie najlepszym darem.

Rozczytywała się w Piśmie Świętym, które dawało jej moc myśli i refleksji. Chętnie sięgała też po dzieła św. Augustyna, św. Grzegorza Wielkiego i św. Bernarda. Pragnąc naśladować Chrystusa, zadawała sobie rozmaite pokuty i umartwienia, tak że prawie znalazła się nad grobem. Bóg nie oszczędził jej dodatkowych cierpień, zarówno fizycznych, jak i duchowych, które nie opuszczały jej aż do śmierci.

W swoich Objawieniach występuje jako powiernica Serca Jezusowego, które objawiało się jej w wielu formach i obrazach. Gertruda występuje tu jako osoba, przez którą Chrystus przemawia do poszczególnych dusz, do całych społeczności i do Kościoła. Dzieło wkrótce przetłumaczono na wszystkie europejskie języki i szybko rozpowszechniono. Ponadto św. Gertruda zostawiła jeszcze inne pisma, m.in. Ćwiczenia duchowe, Modlitwy oraz Listy. Wszystkie dzieła pisane są po łacinie, która była wówczas w powszechnym użyciu; święta je dyktowała. Jest patronką Ameryki Południowej. Kult Świętej, na prośbę króla polskiego Augusta II Sasa, rozciągnął na cały Kościół Klemens XII w 1732 r.

****************************************************************************************************************************************

WALKA O POWOŁANIE Z OJCEM

Święta Agnieszka z Asyżu, klaryska, 1197-1253, Italia. Duże znaczenie dla początku zakonu klarysek ma ród szlachecki Offreduccio, z którego wywodziła się św. Agnieszka z Asyżu. Klaryskami były poza nią jej matka i dwie siostry. W połowie marca 1212 r. uciekła z domu starsza siostra Klara, by pod wpływem św. Franciszka wstąpić do zakonu. Katarzyna (Agnieszka-imię zakonne) – wówczas piętnastoletnia – poszła w jej ślady dwa tygodnie później. Schroniła się w klasztorze benedyktynek St Angelo w Panso.

Ojciec planował dla niej inną przyszłość. Wpadł w złość i chciał siłą sprowadzić ją do domu. Posłał swojego brata Monaldo i kilku krewnych, którzy zamierzali zbrojnie odbić panny, jeśli perswazja nie pomoże. Stryj nie mogąc przekonać dziewczyny dobył miecza, ale wtedy jego ramię znieruchomiało, a paraliż utrzymywał się jeszcze jakiś czas po tym wydarzeniu. Pozostali próbowali wyciągnąć Katarzynę z klasztoru za włosy. Nie szczędzono jej uderzeń i kopniaków. Klara chciała iść jej na pomoc, ale nagle ciało dziewczyny stało się tak ciężkie, że kilku mężczyzn nie było w stanie jej podnieść. W końcu pozostawili Katarzynę na wpół żywą na polu w pobliżu klasztoru. Po tych wydarzeniach ojciec zmienił zdanie i wyraził zgodę na pozostanie córek w klasztorze.

W uznaniu mężnej postawy i odwagi Katarzyny, Franciszek nadał jej imię św. Agnieszki, męczennicy z pierwszych wieków chrześcijaństwa. Była bardzo pobożna, często umartwiała się. W ten sposób szybko zajaśniała heroicznymi cnotami. pewnego razu nawiedziło ją Dzieciątko Jezus, do którego żywiła szczególne nabożeństwo. Patronka klarysek.

***********************************************************************************************************

Święci męczennicy i jezuci Roch Gonzalez, Alfons Rodriguez i Jan del Castillo, zm. 1628, Paragwaj.
Roch Gonzalez de Santa Cruz, jezuita, 1568-1628, Paragwaj. Głosił Ewangelię wśród Indian z taką gorliwością, że bardzo szybko dostrzegł to biskup i chciał go powołać na urząd wikariusza. Roch, by uniknąć kościelnych godności, poprosił o możliwość wstąpienia do Towarzystwa Jezusowego.

Udał się do wojowniczego plemienia Indian Guaycuru, które napadało często na jego miasto. Ojciec Roch sprawił, że wśród Indian wzrosła świadomość własnej godności. Pokochał ich bardzo i chciał poprawić ich byt. Będąc człowiekiem wszechstronnie uzdolnionym, starał się być dla nich duszpasterzem i lekarzem. Zajmował się wraz z nimi stolarstwem, budowaniem i uczył ich, jak lepiej uprawiać ziemię. W redukcjach misyjnych (czyli społecznościach indiańskich, będących pod opieką zakonu) prowadził budowę pięknych barokowych kościołów, dbał, by Msze św. były ubogacone muzyką i śpiewem liturgicznym. W tym czasie dzięki niemu powstawały kolejne, dobrze rozwijające się redukcje na terenie dzisiejszego Paragwaju, Brazylii, Ugandy, Panamy i w północno-wschodniej Argentynie. W założonych przez niego redukcjach mieszkało w sumie około 20 000 Indian.

Alfons Rodriguez, 1598-1628, Hiszpania. Został skierowany do hiszpańskich misji w Ameryce.
Jan del Castillo , 1596-1628, Hiszpania. Początkowo zdecydował się na karierę prawniczą, ale podczas pierwszego roku studiów rozeznał inaczej swoje powołanie. Również udał się na misje do Ameryki. 

Wpływ tych trzech jezuitów na Indian denerwował lokalnego szamana Nezu, który widział, że traci swoją pozycję. Zadecydował, że tylko śmierć księży spowoduje, że odzyska kontrolę nad swoim ludem.

15 listopada 1628 r. o. Roch został napadnięty przez podburzonych przez czarownika Indian spoza redukcji. Roch wracał właśnie z Indianami z lasu niosąc pal drzewa, na którym miał zawisnąć dzwon. Spotkała go okrutna śmierć. Potem ludzie Nezu weszli do redukcji Wniebowzięcia i zastali o. Alfonsa. Dwóch wysłańców szamana Nezu zaatakowało Alfonsa; po uderzeniu w głowę zakonnik upadł na ziemię. Napastnicy rzucili oba ciała do kościoła, zniszczyli ołtarz i rozbili kielich. Na koniec wszystko podpalili.

Dwa dni później ludzie Nezu zastali o. Castillo czytającego brewiarz. Na pytanie, co robi, odpowiedział, że modli się. Napastnicy siłą zaprowadzili go do lasu, gdzie bili go aż do śmierci, a jego ciało podpalili. Wszyscy trzej męczennicy zostali pochowani w redukcji Niepokalanego Poczęcia. Dla wielu Indian, którzy wiele zawdzięczali jezuitom, była to wielka strata. Pomścili ich pokonując oprawców i zbuntowanego szamana Nezu.

****************************************************************************************************************************************

Kościół metropolitalny we Wrocławiu. Archidiecezja wrocławska jest jedną z najstarszych na ziemiach polskich – została erygowana w roku 1000 przez papieża Sylwestra II. W czasie II wojny światowej katedra uległa znacznym zniszczeniom. Po odnowieniu została poświęcona w 1951 r. przez kard. Stefana Wyszyńskiego. Papież Jan Paweł II  dwukrotnie reorganizował jej obszar: 25 marca 1992 r. (powstanie diecezji legnickiej) i 24 lutego 2004 r. (powstanie diecezji świdnickiej).

Patronem archidiecezji jest św. Jan Chrzciciel, a współpatronami: św. Jadwiga Śląska oraz bł. Czesław, dominikanin.

Dane 2020 r.
Liczba katolików: 955 605.
Liczba kapłanów: 933.

Dane 9.11.2023 r.
Liczba kleryków diecezjalnych przygotowujących się do kapłaństwa na wszystkich rocznikach: 22 kleryków.

Św. Jan Paweł II. 1 czerwca 1997 r. odprawił Najświętszą Ofiarę we Wrocławiu.